Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?

Podstawą ogłoszenia upadłości jest istnienie niewypłacalności upadłego. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo upadłościowe, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przepisy przyjmuję domniemanie, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Przepisy ustawy Prawo upadłościowe upoważniają do złożenia wniosku o ogłoszenia upadłości nawet w przypadku opóźnienia w wykonywaniu tylko niektórych zobowiązań.

Dla oceny niewypłacalności nie również w zasadzie istotnego znaczenia wysokość zaległości dłużnika. Nawet stosunkowo niewielka wartość zaległych zobowiązań dłużnika może oznaczać jego niewypłacalność, upoważniającą do ogłoszenia upadłości.

Nie jest wymagane posiadanie jakiekolwiek majątku przez dłużnika. Nie jest również wymagane posiadanie środków i majątku pozwalającego pokryć koszty postępowania upadłościowego. Koszty postępowania upadłościowego są bowiem spłacane w toku planu spłaty kończącego postępowania upadłościowe lub podlegają przejęciu przez Sąd/Skarb Państwa, czyli w tym ostatnim przypadku odpada w ogóle obowiązek pokrywania kosztów postępowania upadłościowego przez niewypłacalnego dłużnika.

Można ogłosić upadłość konsumencką również wtedy, jeżeli dłużnik posiada majątek, ale jest on w całości obciążony prawami rzeczowymi, np. hipoteką, zastawem, służebnościami.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik. Jedynie w wyjątkowych przypadkach wniosek takie może zgłosić również wierzyciel osobisty dłużnika.

Sąd może ogłosić upadłość dłużnika nawet w przypadku posiadania jedynego tylko wierzyciela, a więc w zasadzie nawet tylko jednego długu, np. kredytu hipotecznego.

Możliwość złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest prawem, a nie obowiązkiem dłużnika. W związku z tym przepisy nie przewidują terminu, w którym musi być on złożony. W przypadku innych podmiotów, jak przedsiębiorcy, termin do zgłoszenia wniosku jest już określony i zasadniczo wynosi do 30 dni od dnia, w którym zaistniały podstawy do ogłoszenia upadłości.

Postępowanie upadłościowe wobec osoby fizycznej należy prowadzić tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań niewykonanych w postępowaniu upadłościowym, a więc dokonać swoistego „oddłużenia” upadłego oraz spłacić wierzycieli w jak najwyższym stopniu.